مدیریت دانش

مدیریت دانایی یا مدیریت اندوخته‌های علمی (Knowledge management - KM) به معنای در دسترس قرار دادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی است، به گونه‌ای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آن‌ها هستند، قرار گیرند تا آن‌ها بتوانند کار روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند. مدیریت دانش شامل یک سری استراتژی و راهکار برای شناسایی، ایجاد، نمایندگی، پخش و تطبیق بینش‌ها و تجارب در سازمان می‌باشد.

رويکرد يکپارچه‌ شناسایی، توليد، ذخیره‏‌سازی، تسهیم و به‌کارگیری دانش به‌گونه‌ای که منجر به یادگیری، ارزش‏آفرینی، افزایش بهره‌وری و نوآوری شود.

رویکردی یکپارچه به شناسایی، کسب و استخراج، بازیابی، ارزیابی، تسهیم و خلق کلیه منابع دانش سازمان است به گونه ای که سازمان را در جهت دستیابی به اهداف سازمانی کمک نماید. هدف مدیریت دانش برقراری ارتباط بین خبرگان و افراد مجرب سازمان با افرادی است که نیاز به دانش خاصی را دارند. ایجاد چنین ارتباطی به کمک فرایندها و ابزارهای مدیریت دانش تسهیل می گردد. موفقیت در زمینۀ مدیریت دانش نیازمند ایجاد یک محیط جدید کاری می باشد، که دانش و تجربه بتوانند به راحتی تسهیم شوند.

دانش

دانش، استدلال درباره اطلاعات و داده ها برای دسترسی به کارایی، حل مسائل، تصمیم گیری، یادگیری و آموزش است.

دانش صريح/آشکار

دانشي كه قابل مستندسازي و ارائه به ديگران است (مانند نقشه، کتاب، جزوه درسي، طراحي، برنامه در قالب كلمات و ... .) دانش آشكار توسط محصولات و مصنوعات مانند اسناد و فيلم نشان داده مي‌شود كه نوعاً با هدف ارتباط با فرد ديگري به ‌وجود آمده‌انـد. دانش آشکار را مي‌توان به راحتي انتقال داد.

دانش ضمني/پنهان

دانشي است که به فرد وابسته است و در هنگام كار به صورت دروني به دست مي‏آيد. افراد قادر به انجام آن هستند اما به سختي قابل بيان و توصيف براي فرد ديگري است. ايده‌ها، نوع واکنش، مفروضات و ... از نمونه‌هاي اين دانش هستند. (فرصت‌هاي مطالعاتي، آموزش متقابل يا عمومي مانند حضور در کلاس درس و تجربه مستقيم نمونه‌هايي از اين نوع دانش هستند.) دانش پنهان(ضمني) دانشي است كه دانشكار آن ‌را از طريق تجربه بدست آورده و تجسم باورها و ارزش‌هاي اوست.. به عبارت ديگر اين دانش در افکار کارکنان يافت مي‌شود؛. از جمله ابزارهاي ثبت و استخراج اين دانش مي‌توان به مصاحبه، مشاهده حين کار، جلسات مباحثه حضوري و مجازي، طوفان فکري، روش دلفي، روش استاد شاگردي، مربي‌گري و ...اشاره کرد .

نقشه دانشی

نقشه دانش، ابزاري است پويا که از طریق آن می‌توان یک نمایش گرافیکی از منابع دانش سازمان داشته و با در دست داشتن چارچوب یکسانی برای ارائه دانش، به ارزیابی فرآیندهای کاری و بهبود عملکرد سازمان پرداخت. نقشه دانش جستجوي متخصصان و دانش درون سازمان را تسهيل مي‌کند و بيان مي‌کند کدامیک از متخصصان یا دانش‌ها برای یک فرآیند یا حوزه کاری حیاتی و تعیین‌کننده هستند.

خبره

خبره یا متخصص فردی است که به‌عنوان منبعی گسترده و قابل اعتماد از فن (تکنیک) یا مهارتی خاص شناخته می‏شود. متخصص، به صورت کلی شخصی است با دانش یا توانایی خاص که این دانش یا توانایی را از طریق تحقیق، تجربه ویا مهارت‌های کاری در حوزه‌ای خاص کسب نموده است. تخصص شامل مشخصه‌ها، مهارت‌ها و دانش یک فرد یا یک سیستم می‌باشد که متخصص را از افراد تازه‌کار متمایز می‌نماید.

تجربه

تجربه شامل توانايي است که فرد در طول زمان در زمینه حل مسئله يا مسائلي در حیطه فعالیت کاری کسب می¬نماید و دانش حاصل از اين تجربه شامل توصیف مشکل و روش حل آن است.

مهارت

مهارت کاری به شیوه انجام فرآیندهایی اطلاق می‌شود که ثبت‏کننده دانش آن‌را نسبت به سایر همکاران و یا افرادی که تجربه کمتری دارند، بهتر انجام می‏دهد. این برتری می‌تواند از نظر زمان و/یا هزینه و/يا کيفيت انجام فرآیند باشد.

پروژه

تلاشی موقتی که به منظور تولید محصول، خدمت یا نتیجه‌ای منحصربه‌فرد انجام می‌گیرد . اجرای پروژه‌ها سبب تولید دانش و تجربیات جدید در زمینه‌های فنی، مدیریتی و راهبردی می¬شود. دانش و تجربیات حاصل از انجام پروژه‌ها، چنانچه به درستی شناسایی و مدیریت شوند می‌توانند نقش مؤثری در کاهش هزینه‌های پروژه‌های آتی و بهبود کیفیت اجرای پروژه ایفا نمایند.

دانش تطبيقي

دانش تطبیقی حاصل تجربه حضور یا بازدید ثبت‏کننده دانش از شرکت‌ها و یا سازمان‌های مشابه و یا جستجو در منابع خارج سازمان نظیر اینترنت است. به‌منظور استفاده از آن در حوزه ستادي، این دانش باید بومی‌سازی شود. بدین معنی که پیش از استفاده با فرآیندهای کاری حوزه ستادي منطبق شود.

معمار دانش

فردی است که مسئولیت تعریف و راهبری زیر ساخت های سازمانی و تفکری مربوط به خلق و نگهداری دانش را به عهده دارد.

مهندس دانش

فردی است که فرایند اکتساب دانش را برای تدوین و توسعه سیستم هوشمند شکل می دهد. در این فرآیند یک حجم وسیع و بزرگ دانش بر اساس حقایق و قوانین تنظیم می گردند.

تحلیل‌گر دانش

فردی است که پیشتیبانی مدیریت اطلاعات را برای تیم های دانش فراهم می سازد.در این زمینه از تحقیق تحلیلی بهره میبرد تا قادر باشد تیم‌های کسب و کار را پشتیبانی نماید.

مدیر دپارتمان دانش

فردی است که درک درست از نیازها و دارائیهای دپارتمانهای دانش را تدوین می نماید. هم چنین مدیریت ارتقاء ذخیره سازی و استفاده اثربخش از دانش را به عهده دارد.

هماهنگ کننده دانش

فردی است که نه تنها ذخیره سازی و استفاده اثر بخش از اطلاعات داخلی را به عهده دارد.هم چنین تشخیص و نگهداری ارتباطات اطلاعات کسب و کار با منابع سازمان را انجام می دهد .تمامی تعاریف از هندبوک مدیریت دانش استخراج گردیده است .

متصدي ارشد اطلاعات

يك جايگاه بالا با مسئوليت استراتژيك براي مديريت اطلاعات و تكنولوژي اطلاعات

متصدي ارشد دانش

يك جايگاه بالا با مسئوليت استراتژيك براي مديريت دانش.